Online Terapi ve Yüzyüze Terapi Arasındaki Fark Var Mı?

Günümüzde psikoterapi hizmetleri, teknolojinin gelişmesiyle birlikte sadece yüz yüze değil, online platformlar aracılığıyla da yaygınlaşmıştır. Online terapi (teleterapi, e-terapi) ve yüz yüze terapi, temelde benzer psikoterapötik yaklaşımları içerse de, uygulama biçimleri ve deneyim açısından bazı farklılıklar gösterir. Bu yazıda, iki terapi formatının avantajları, sınırlılıkları ve terapötik süreçteki farklılıkları ele alınacaktır (American Psychological Association, 2020).

Temel Farklar ve Uygulama Biçimleri

1. Mekan ve Erişim

• Yüzyüze Terapi: Terapist ve danışan aynı fiziksel ortamda bulunur. Yüz yüze iletişim, sözlü ve sözsüz (beden dili, mimikler) unsurların tamamını içerir.

• Online Terapi: Danışan ve terapist internet bağlantısı aracılığıyla farklı mekanlarda bulunur. Video konferans, telefon ya da yazılı mesajlaşma platformları kullanılır (Backhaus ve ark., 2012).

2. İletişim ve Bağlanma

• Yüzyüze Terapi: Beden dili, göz teması ve fiziksel varlık, terapötik bağın kurulmasında önemli rol oynar. Bu sayede terapist, danışanın duygusal tepkilerini daha kolay algılayabilir.

• Online Terapi: Görüntülü görüşmelerde çoğu sözsüz ipucu alınabilir, ancak bazı ince detaylar kaçabilir. Bazı danışanlar için ev ortamında rahatlık avantaj sağlarken, bazıları için dikkat dağınıklığı sorun olabilir (Simpson & Reid, 2014).

3. Esneklik ve Ulaşılabilirlik

• Online Terapi: Coğrafi sınırlar ortadan kalkar, seans saatlerinde esneklik sağlar. Özellikle ulaşımı zor bölgelerde yaşayan veya hareket kısıtlılığı olan kişiler için erişilebilirliği artırır (Glueckauf ve ark., 2018).

• Yüzyüze Terapi: Randevu saatleri ve mekana ulaşım süreci bazen zorluk yaratabilir.

4. Gizlilik ve Teknik Sorunlar

• Yüzyüze Terapi: Fiziksel ortamda gizlilik sağlamak daha kontrollüdür.

• Online Terapi: İnternet bağlantısı sorunları, teknolojiye erişim ve dijital gizlilik endişeleri bazen terapi deneyimini etkileyebilir. Güvenli ve şifreli platformlar tercih edilmelidir (Luxton ve ark., 2016).

Etkinlik ve Terapi Sonuçları

Araştırmalar, online terapinin birçok ruh sağlığı sorununda (anksiyete, depresyon, stres yönetimi) yüz yüze terapi kadar etkili olduğunu göstermektedir. Meta-analizler, teleterapinin özellikle bilişsel davranışçı terapi (CBT) gibi yapılandırılmış yaklaşımlarda yüksek etkililik sağladığını ortaya koymuştur (Berryhill ve ark., 2019). Ancak, travma terapisi veya yoğun psikiyatrik vakalarda yüz yüze terapi tercih edilmektedir.

Terapötik İlişki ve Danışan Tercihleri

Terapötik bağın kalitesi, her iki yöntem için de başarının önemli belirleyicisidir. Online terapi bazı danışanlar için özgürleştirici ve erişilebilir iken, diğerleri yüz yüze etkileşimde kendini daha güvende hissedebilir. Terapi şeklinin seçimi, danışanın ihtiyaçları, terapi hedefleri ve kişisel tercihlerine göre belirlenmelidir (Simpson & Reid, 2014).

Sonuç

Online ve yüz yüze terapi, her biri avantaj ve sınırlılıklarıyla psikoterapide etkin yöntemlerdir. Günümüzde hibrit modeller (her iki yöntemin birleşimi) yaygınlaşmakta olup, terapi sürecini daha esnek ve erişilebilir kılmaktadır. Terapi formatı seçiminde, danışan-terapist iş birliği ve ihtiyaçların doğru değerlendirilmesi en önemli faktörlerdir.